مثنویات چکیده های اشک

اعتراف

لاله ي صــحرا لبانش باز کرد
باغرور ازنــازوکی اش نازکرد
رقصها میــــــکردبردوش نسیم
عطرها مــــیزد درآغوش نسیم
از لـــبان نـــــازکم نازکتری
نیست درعالم نه درحور وپری
ازتــــماشای لـبت کردی عجب
سربزیرانــــداخت ازروی ادب
آن غرورآســـمانی اش شکست
خسـته وافسرده وپژمرده گشت
فقر؛
هركه را نبود مـــــــــعا ش دنيوي
نيست اورازند گيــــــي اخــــروی
هركه دردنيا بود كور وفـــــــــــقير
هست در عقبا چنين بلكه حـــــــقير
دين من با فقر باشد درتـــــــــضا د
فقر آيد دين رود دور از نــــــها د
ازفقيري راهي در بـي دينــي است
بد ترين فقر ها نـا دانـــــــــي است
ازشرور فقر مــيـــــجويــــــــم پناه
بردر مستغنــــــي ي ذات خــــدا
زانكه فقر است نفص ساز دين ما
ميكند مكسوف نــــــــــور عـقل را
ملتي گرسر دچـــــــــار فــــــقرشد
علت اقواي آن درجـــــــــــهل بود
جهل بي كاري بــــــــود امـّان فقر
رقصهاي جهل درمـــــــــيدان فقر
گرپيمبر كرد با فـــــــــقر افتـــخار
فقر اوبردرگـــهِ پــــــــــــروردگار
خودفقيري بـــــردر الله رواست
ماسواء آن فقــــیری ها خـطا است
فقر ميــــــــــــــبندد زبان آدمـــــي
فقر باشد درزيــــــــــــان آدمـــــي
گفت پیغــمبر خــــــطابش بر همه
حبّ دنـــیا رأس کل خــــطیـــــــئه
نیست دنیا خواهی مذ مـوم وپلـــید
حبّ دنیا بس پلـــــیدی آفـــــــــرید
آنچه مردود است در دربـــار حق
حبّ دنیا نــــــــــه معاش این فلق
چونسخن گويد فقــــــيران بـي اثر
گركلام نغز بــــاشـــــــد يا هـــــنر
همنشین
گفت پیری برمرید خـــویش فاش
دورازهم صحبت اوبـــــاش,باش
همنشینت گربود شـــخص پــــلید
برپلیدی ات دلیل آیـــــد پـــدیـــــد
خصلت روباوشــــــیران وپلـنگ
همنشین ظاهر کند درروز جنگ
همنشین باشی اگر شـــــاهین را
می هراسد ازتــــو مــــرغان هوا
سلب همت همنشین نــــاکس است
جلب همت همنشینی با کس است
گربدانم همنشینت جـــاهل است
گفتن عـــاقل برایت مشکل است
صحبت عـــــــاقل شهامت آفرید
صحبت جــــــــاهل خباثت آفرید
فخرگل
گفت گل نام مراچـــون گل نهاد
هستم اززیبائ خـــــــــالق نماد
چونکه زیـــبا ترزمـن کَي آفرید
بعد ازآن روزی کـه دنیا شدپدید
گونه گـونه دست یا بم در زمین
زینتم برجنّت وخـــــــــلد برین
دل فريبي خصلت ديــــرينه ام
بی تعصب بی جدل بی کینه ام
پرتوافشانی نــــــــمودی آفتاب
میدریدی نور آن ازشب حجاب
ناگهان نور تو انـــــدردل دمید
(درسویدا روشــــــنائ آفرید)
پرتوت انوار آنراخــــیره کرد
کهکشانها در نگاهش تیره کرد
گفت آوردم سر ازگردون فرود
ظلمت دل نورمن نتـوان زدود
گفت ای عاشق شدم افسون او
حق بودگرگشته ئ مجنـون او
معبود من
آن یکی گفتا بدیدم مــــــــاه تــــو
با سرم بر خواستم در جســــــتجو
چونکه رفتم آفتابم رفـــــــــته بود
عالمی درحیرت او مــــــــانده بود
جُسته جُسته جـــای پـــا یش یافتم
ازرگ دل زیـــب پایـــــــش بافتم
بوسه هــابـــرخـــــاک پای اوزدم
مست بـودم مست تر ازآن شــــدم
خاک پایش عاشقی رابــــــود بس
سجده ها کردم بروی خاک وخس
سالـــــــها ازهـــــــجر او درآتشم
طعنه ي اغــــیار بهرش میکشم
کعــــــــــبه و بتخانــــه وزنار من
ساغــــر وساقی خوش گفتار من
ماهـــــــتابم درپــــــی آن آفتاب
کرده ام دنـــــــیا برای او خراب
زنده دارم دل بــــه امید وصـا ل
گرتحقق یابدآن خواب وخـــــیا ل
همسفر خورشید
همسفر بامن دمی خــورشید بود
زندگـی درپرتو امـیـــــــد بود
هسته ي بــــــــودم بدورمن مدار
تشنه ي احساس من بود آن نگار
من نمیـــــــــدیدم بجزهمرازدل
بودعجین مـــهراو اندرآب وگل
درغــــــــــیابم روزاو شام سیا
خوبترحـــــــــــالات ماداند خدا
درکنارخویش جــــــانان داشتم
غفلت ازبــــیداد هجـران داشتم
کی بداند مــاهـی ارزشهای آب
تا نسازدحــــال او ساحل خراب
قدروصل او نـــــدانستم دمــــی
تاکه افتادم بهــجرانش همـــــی
رنج هجران او بــایستی کشــید
چون غرور من جـدائ آفـــرید
خاطرات وصـــــــل را ازیاد بر
مجمرت کم تر بســـــوی باد بر
طوفان عمر
آفتاب از آســـــــمان آمـــــــــد فرو
درجوانی بازمــــــــاند عشق ازنمو
آتش اندراستخوانــــــــــم درگرفت
غیربلبل گل کســــــــی دیگرگرفت
نوبهارعشق ومستی شدخــــــــزان
دسته ي گل زیب دسـت باغـــــبان
برگهای اوبروی خـــــــاک ریخت
درلحد این پیکـر صــدچاک ریخت
سوختم خــــــــــــا گسترم رابُرد باد
گَرد, خـــــا کم داشت فریـــاد زیاد
آبشارعشق ازسرمــــــــاخــــموش
چونکه من کردم اجــانب باردوش
اشک چشمانم همی ریــزد بخـاک
پیرهن کردم زهجـران اوچـــــاک
گریه ي من من دردل شب بی اثـر
لحظـه لحظه میخورم خــون جگر
تاقیا مت اشک چــــشما نـم روان
اسم نیـکوی اوشـــــــد ورد زبان
درآغوش دریا
سینه ازهر سنگ ره بشــــــــــکافتم
دردرونش دُر ّمعنــــــــــــی یافـــــتم
سینه ها بشــــکافــــتم یـــا دوخــــتم
رفته رفـــــته درســــها آموخــــتم
زختلاف فکرها فــــــــکر جــــــدید
دردرون فرد مــــــــی آیــــد پـــــدید
سنگ ره میـــــــگفت با سـوزو گداز
گوهرمن دوربـــــــاد از بــــــی نیاز
رهگزر گرکور ، گـــوهر,خواستی
گوهرمن بـــــــهر او پـــــیداســــتی
تاهنوز ازدردجـــــــــاری ام چوآب
تانپوشی صـــورت ازمــن درذهاب
گر دهــــــم ازدست جـــریان وجود
گــــــــنده وافسرده افـــتم دررکود
درتکاپویم که تا انــــــــــــسان شوم
خیزولنگان جــــــــانب جانان روم
درمیــــان خـــــلق انسان خــواستن
خفـــته رابیــــــدارکـــــردن کارمن
قطره درامواج دریا مــــــــــی روم
رفته رفته مست و دانا میـــــــــشوم
شمعی درآغوش دريــــــــا سوختن
درسها ازسوخـــــــــــتن آمــــوختن
پختگي هــــــــا ازســفرآيـــد پــــديد
درحوادث سخت سازد چون حـدید
عالَم پیر آنـــــچه اندرسـیـنه داشت
بهرتنـــــــبه امــم ایـــن بـزر کاشت
حاصــــــــل آن درسـفر آیـد بدست
ازتوقف میـــــله ها بـایــد شکست
قلب مهجور
آتش عشـــقت بدل شب خــون زند
ناله و فــر یـــــــاد من افزون کند
نیست برمن طاقت صبر ای صنم
از فراقت طعنه باخود میـــــــزنم
تیرِازچشمان مخمور تــــو جَست
آمد اندرقـلب مهــــــجورم نشست
چون رگـبار نگاه تــــــــــــو شدم
خیمه درصحرای عشق تـــوزدم
ناگــهان بــــاد الــم زائ وزیـــــد
رشتــته ي وصل مـرا از تو بُرید
دردرونم آرزو هـا زاده بــــــود
تند بـــادی آمـــــد و آنرا ربـــــود
چون صــنم پیمانِ با بیگانه بـست
شیشه هــای آرزوی من شکـست
شمع شام مــــــدعی گردید رفـت
خاک محــنت برسرم پاشید رفت
مثل من کس درجان آوره نیـست
دردیار خــــویشتن بیچاره نیسـت
آهوي من رفتــــــــه از كوي نياز
از عـطای ربّ شدم زان بی نیـاز
درد
گفت برمن ملـــتی با درد کیـست؟
گفتمش هرآنکه با احـساس زیست
درد ها احساس مــحرومــیت است

دردها عامل برشــــــد ملت است
محرومیت گر کسی احـــساس کرد
خیزد ازاحساس او انـــــــــبوه درد
هرکه محروم است از وصل صنم
در درونش درد بــــاشــــــد لاجرم
گرنباشد درد نـــادانـــــــــــی بما
کورمانیم نســـــــــــــلهـا وقرن ها
هرجوان بی درد باشــــد درحیات
زنـــدگی اومساوی با مـــــــــمات
ملتی گرحسِّ دردی را نــــــــداشت
هيچ زان انسان نامي بر نــخواست
گرنــــدانم ليك گــــــــويم عــــالمم
درحقيـــــــقت بــــــد ترين جاهلم
دردهــا دارم كــــــه از آن سوختم
از جـــــــــلال الدين روم آمــوختم
شاعري ام از فشار دردهـــــــاست
گرنباشد درد كي اين نالـه هـــاست
نهضت رهائ
ملتی گربــــــــــــا توکل متـکیــست
ازقیود عـــــــــــــــالم حیوان بریست
هرکه عــــــــــــزم اوتوکل باخداست
واجــــــــــــــدشرطِ کلام لاالا ست
اوتواند از جـــــهان قطـــع نـــــــظر
دررۀ حــــــــق میدهـــدهــستی وسر
می تــــــــواند رهــــــــــبرآزاد مرد
عاشورائ درجــــــــــهان ابداع کرد
گرتوداری همچوشخــــصی جستجو
کن بسوی تـــــــــــــــاریخ اسلام رو
مکتب اسلام گردیــــــــــــــــدناگهان
آله ي دست پلــــــــــــــــید نا کسان
دشمن دین حـــــــــــــــا کم اسلام شد
مکتب مــــــا زین جهـت بـــــدنام شد
کرده بــــــودازظلـم فرعــــون زمان
چهره ي حــق زیرخـاک وخس نهان
ناگهان برخواست مــــــرد حق طلب
انقلاب انـــــــداخـــــت دربین عرب
انقلابش منــــــــــــقلب دنیا نـــــــمود
غرق طوفان مســــند اعـــدا نـــــمود
حمله ورشــد سوی کانـــون فــــــساد
داد استبدادچــــــــون کاهـــــــــی بباد
خاک پای آنکه مارا زو بــــــــقاست
بــردرش آزادگان مــرد گـــــــداست
همت اودرجــــــهان اثــــــــبات کرد
کی شودتسلیم اســــــــــــــــتبداد مرد
چونکه خون حلق او برخاک ریخت
گوئیا از آســـــــمان افـــلاک ریخت
برگرفت ازچــــــــهـره ي اعدا نقاب
کاخ ظالم شد زخــــــــــون او خراب
راز ونیاز
گفتگوها عـــــاشق ومــعشوق داشت
روح شان دروصل وپیکرها جداست
عــــــاشق ومعشوق بــودند هر یکی
درتکاپوی رضــــای دیگــــــــــر ی
گفت معبودم تـــــــوئ درزنـــــد گی
گفت باشـــــد ازشروط بنـــــــــد گی
گفت کی گیرم بجز تــــــــو من صنم
گفت این حرف تـــــوگفتم بــــــا قسم
گفت عشق تـــــــو زنــــــدآتــش بدل
گفت دل بــــــردم بـــه ابروی جـمیل
گفت ازهجرتـــومـــی سوزم همـیش
گفت باشد اقتـضای عشق , بیـــش
گفت باشد عشـق بــــــــازی در خـفا
گفت زیـــبد در خــــــــفا دور از ریا
گفت جــــزوصلت نـــــــــدارم آرزو
گفت آخر مــــــــــیرســــی دایم بـجو
گفت صبرهجر جـانان مـشـکل است
گفت رنج سالـــــها یش لازم است
سكوت درظلمت
چون كه عــــالم ديد ما رادر سكوت
درلب شان خشك شد حـرفي كه بود
ازسكـــــــوتم بــــــود فـــريادي بلند
حاكي از پيـــــــــــغام روح دردمند
استماع آن نكـــــــــردي گوش جان
گرچه كرشد گـــــوش دل درآسمان
آه سرد دل كـــــــــه بادل راز گفت
گاهي برهـــم مــيزدي شأن سكوت
بود مكدرشيـــــــــــــشه هاي آرزو
چون قساوت سنگ ميزد ســوي او
باسكوت خود مــــــراكردي خطاب
غم مخور اي عـــــاشق دنيا خراب
ياد كن حرفي كــــه گفـتي درالست
گرفراموشت نـگـردد آن بس است
سوزش دل را تـوخود دانـــي وبس
كارپروانه نــــــــياند از مـــــــگس
بارسنگيـــــــني بــدوش من نـــهاد
گفت ميـــــــــــگـردد دل ناشاد شاد
طوفان زيبائ
چون بسوي چـــهره ات كردم نظر
آتش عشقت بجــــــــــــا نم زد شرر
بهتر ازانواع گلـــــــــها ديــــــدمت
از هزاران حور زيـــــــــبا ديـدمت
ديدن تو چون طـــــــــــلوع آفـتا ب
رفتن تو چون غروب باشــــــــتاب
هفت نور از آفتاب آمـد شـــــــــديد
درمیان نـــــوررویت نــــا پـــــديد
قد تو چون غنچه ي گل دیـــــد نی
عضوها چون برگ گلــــهاچيــدني
چهره ي زيباي تو چـــــون آفــتاب
موج چشمان توچون امـــــواج آب
آفتاب ازنور تو گاهـــــــــي خجيل
موج آب از مــــوج اوانـدر رحيل
لاله رالبهاي تــــــو شرمـــنده كرد
غنچه را پژمــــرده وافـسـرده كرد
گر بود دل باتو هـجران است عدم
وصل تن باتو نميخـواهــــــــد دلم
زخمها از تير مـــــــژگـانت عيان
زرّه زرّه قلب مــــــــن دارد نشان
تفسیر خون
خون خـــودرا آب رحمت کرد رفت
خاک کویش مُهرطــــاعت کردرفت
ملت اززنجیرغـــــــــــــیر آزاد کرد
مکتب مـخــــــــــــروبه را آباد کرد
اوبَرَغــــــم آنـــــکه ظلمت را زدُود
فـــــــــاش اسرارضـــــلالت رانمود
باشهامت ازجـــــــــــوانانش گذشت
تاقشون جـــــهل وظلمت راشـکست
چهره ي اسلام با خــون پاک کـرد
پرده ي تـــزویر دشمن چــاک کرد
چونکه خنجرحنــجر اورا بـــــــرید
خون اوسیل خـــــــــــــروشان آفرید
برزمین چون ریخت خون آن جناب
خانه ي ظلــــم یـــــذیدی شد خراب
خواهرش انــــــدراسیری رفت شام
تازخـــــــــــون اورسانــــد این پیام
سلطنت خـــــــــــواهی مرام او نبود
با قیامش دشمـــــــــــــنان حق زدود
برسرش تاج کـــــــــرامت کردرفت
زنده اشجار عدالت کـــــــــــردرفت
هاله ابهام
ویابال تـــــــوراصــــیاد بـــربست؟
ویا مُهر ازلب خوامــوش بشکست؟
ویا خال لبت چــــون یــــــار بوسید؟
ویا گل ازتـنت پنـــــــهان همی چید؟
زقـــــــید عشق من آیـــا رهـــیدی؟
ویا چون گل درآغــــوشش رمـیدی؟
ویا بادست خود تــــیمار میـــــکرد؟
خدای خود ترا اظـــــــــهار میکرد؟
ویــــا درباغــــــــبانی حرفوی بود؟
ویـــــا دورازنــــــگاه اجنـــبی بود؟
ترابا خویشتن هـــــم خانه میگفت؟
وجودش دام لیــک ازدانه میگفت؟
ویا از بهرغــــم دامن کــــــشیدی؟
کنار ساحـــــلی بــــــی نم رسیدی؟
بداند چــــادرشب رمـــز و اســرار
که شاهد بود برکردار وگفــــــــتار
سما شد قیره گون ازفـــــــرط آلام
زمین شد سنگ خاره زیر هــرگام
سيلاب غم
گفت برمن زند گــــــــي تعريف كن
تعريف وتفهـــــــيم وهم تصنيف كن
گفتمش تعــــريف كردن مشكل است
گرچه تصــــویراونقش اندردل است
لفظ هم معنـــــــــــای آن باشد حيات
ضد آن از لفظــــــها , لفظ مــــما ت
زند گــي امــــواج دريـــا يـــــــافتم
چــــــون كه پادر روي آن بگـذاشتم
بستر رشد جــــــــــــوانان زنـــدگي
صحنه ي پيكار مـــــردان زنـد گي
زنـــد گي ميدان جنــگ است و ستيز
مرد را نـــــبود ازآن پـــــــاي گريز
ازحـوادث همچـــــو يوسف كن فرار
يا چــــومنصوري بـــــرو درپاي دار
آن طـرف اردوي جهل وظلمت است
اين طرف نيروي علم وحكمت است
آنيكي رزمد پيــــــــــــي كين و عناد
حرب ديـــگر دررهي حــــق وجهاد
زندگــــــــــي سيلاب غــــم درپيكرم
دست وپا درمـــــــــوجهايش ميزنم
زندگي راهيست بـــــــرسـوي هــدف
زانكه مي آيد ازآن بــــــــــوي هــدف
زنـد گي جزعشق وجــــزايثار نيست
عاري ازعشق وهـــدف دركار نيست
زندگیي ي هـــــدف مثــــل حــــباب
بي ستون وبـــــي جــهت درروي آب
سرنوشت خــــويــــشتن را زن رقـــم
بادم شمشير يــــا نــــــــــــــوك قـــلم
فریادمن
ازرسول الله شنـیدندایــن خطاب
اجتماع بازوجه می بـا شد ثواب
اجتماع باغیرحـــــقا نا سزاست
حرمتی بالاتر ازآن درکـــجاست
انّکاح سنّتی , گویـــد رسول
شرط باشد زوج وزوجه راقبول
خواستار فاطمه شد چـون عـــلی
با پیمبر کرد حرفش منـــــجلی
گفت پیغمرکه عبرت بر هــــمه
اختیار مطلق است با فــــــاطمه
ازجوانها ناله می آیـــــد بگوش
هست ملت درجواب آن خموش
چون حقیقت شد فدای مـصلحت
فاش گویم میشود حیوان صـفت
نیست آمیزش روا حیوان مزاج
جزمـــــــــیان مرزهای اذدواج