عزلیات چکیده های اشك

وارث دنیا
ای رهـــبر آینده توئ منتظَرما
 بزدای غم واشک زچشمان ترما
درپردۀ غیبی زچـه ای ختم امامت
 از پرده برون آی به ظلمت قمرما
تأسیس نما دولت مرعيی عد ا لت
تاقسط ومساوات شود هم سفرما
توپرده نشینی همه بی یارومـعینیم
ازپرده برون آی به ظلمت قمر ما
منتظرومعترض ازوضع کنونی
صد سنگ جفا خورده ببال وبه پرما
ویرانه نما لانه ی جبّار وستمگر
هررشوه ستان است کنون داد گرما
(اندربدل رشوه دهــد دین خـدا را)
شد سنت بابای تـوگم ازنظرما
ای وارث دنیا برهت منتظرانیم
این افضل طاعت بود اندرخبرما

بازگشت
بازبخت ملتي درخواب بود
بازدردست زعيمم آب بود
ملت از دنبال كـوري باز رفت
هركجا گنديده ومرداب بود
باز برچنگ خزان دهقان ما
خرمن اوطعمۀ سيلاب بود
بربقاي خويش تكفيرش نمود
هركه را انديشه هاي ناب بود
 دزد را ديدند كه از كابينه بود
 ازقضا آنجا كمي مهتاب بود
 پشت ابري تيره چشمي دوخته
هركه را قلب پرازخوناب بود

 شيكوَه  
تامجلل ساختیم پوش این کتاب
 درعمل کردیم فراموش این کتاب
 روح اوازبین ما بربست رخت
 جهل ما بنموده خاموش این کتاب
 باعدوی اومسلمان زاده داشت
 گفتگوها برفروش این کتاب
 دست دشمن با فسونها کارکرد
 گشته خاموش آن خروش این کتاب
روح او ازبین ما دشمن ربود
 گرچه ماداریم بردوش این کتاب
 ساحروصوفی لقب دادیم ما
 هرکه اودارد درآغوش این کتاب
این طبیعت با تأثرناله داشت
 کزقتال باده نوش این کتاب

 سوزش
دل سوزش دل برقلم تأ ثیر داشت
 شکوه ازمن گاهی ازتقدیرداشت
 دردهای مشترک یابیده بود
 درپی دارو بهم تدبیر داشت
گفت بردل ای نهاد انقلاب
 ازمحبت دل به پا زنجیر داشت
 ازبیان دردها نوک, قلم
صد هراس ازدشنه وتکفیرداشت
 خواندم ازروی سفید کاغذی
هردوبا جهل زمان درگیرداشت
 دوش دیدم توده ي نسل جوان
 ای بسا اندیشه های پـیر داشت
 جستم ازافشاگران رمـزخموش
 برسکوتش آیه ها تفسیرداشت
خنده ي پُرزهـرلبهای یتیم
ازخشونت مستند تصویرداشت
 ریختم اشکی وگفتم این وطن
این چه راهی میتوان تعمیر داشت

 آسمان رنگین
 این جهان تاریک مثل پارنیست
جهل را آن سایه ودیوار نیست
 دست مزد بیوه زنهای وطن
بهرارباب ستم دستار نیست
مادر پاک وطن مسرورباش
فرش راه کودکانت خارنیست
چشم دلال زمان بی مشتریست
بهرناموس وطن بازار نیست
دردمندان تا سحر بيدار بود
نفرتی برآنکه او بیدار نیست
حاصل درد درون آید برون
زان که حلاج زمان را دارنیست
 بردگان بشکست دیوان را قفس
بردگی شایسته ي احرارنیست
گردن مجروح من دیگر دمی
حامل زنجیراستعمار نیست
ساختم بادست خود آینده ام
سرنوشتم مایه ي اغیار نیست
گرتوازدرد زمان افسرده یی
 جزتداوی چاره ي بیمارنیست
 آسمان رنگین زعلم وحکمت است
جهل را افسانه ها درکارنیست
گرتورا تجهیز ره علم وفن است
رفتنت با کاروان دشوارنیست

نوروز
چون طبیعت درکفش ساغـرگرفت
 سبزه وشادابی اش, ازسـرگرفت
 بلبلان افسرده ودل مُرده بود
باورود سال نو شه پرگرفت
عید نـوروزی زدود افسرد گی
 هم طبیعت چهره ي برترگرفت
مُطرب ورقاص طبل نو, نواخت
 تاعروســان چمن رُخ , برگـرفت
کوه وصحراچـادربی رنگ داشـت
هریکی ازرنگها چادرگرفـت
 از کبوترهای صلح آمد نـشان
تافضای کشورم یکسـر گرفت

مجمع مستان
درمجمع مستان چو مـرا یک گذرافتاد
درجام شرابـش زدو چشمم نظرافتاد
 این مرغ دلم صید همان جام گواشد
 کزجرعه ي آن برتن وجـانم شـررافتاد
زان جرعۀ مشروب شدم مست کمالش
حلاج صفت نوراناالحق بسـرافتاد
 بس مُطرب ورقاص به من صوت طرب زد
 درنیمه ي شب بود که فیض سحرافتاد
مستدعی آن کَوس مطهرهـمه کس بود
 تا آنكه عدو را بدل اوگذرافتاد
 تا قطرۀ اشکم برُخ ازسـوزجگر ریخت
گفتا بمن ایمان تـو, دورازخطر افتاد

قاضی حقجو
 ازقاضی حقجوچو برشوت نظرافتاد
عمامه ي تقوای او آندم زسرافتاد
تادرپي کتمان حقیقت قلمی زد
 در شیشۀ ایمان او آنروزجـَرافتاد
 چون پیرهنی ازپول رشوت به تن انداخت
گویا که هـمان پیکر او درسـقر افتاد
 چون رشوه ستادی پی اِبطال حقیقت
درعالم معنی چو خَس آنداد گرافتاد
تاراشی ومرشی پي نابودی حق شد
 آن محکمه ي قاضی بدزدان مقر افتاد
 حق رفت کنار ازسـر کردارخلایق
تانسل جوان هم زخـدا درحذر افتاد

 زن
چادرت ازخون دل سیراب شد
 درگلویم گریه ها خوناب شد
درنگا هت آسمان تاریک بود
 گریه ات بر رحـلت مهتاب شد
 درزمکتب بـست بر رویت
 اگر باز دردستت قلم رهیاب شد
باهمه جور وستم ای آفتاب
معرفت ازقلب تو سیلاب شد
جایگاه تو بلند دردین ماست
 درمذاهب بشر نا یا ب شد

درخت زندگي
گوشه هاي چادرش رنگين بود
قلب مغمومم ازآن غمگين بود
 گونه ها سرخ از لبان لاله گون
سينه اش از بوسه ها گلچين بود
او درخت زندگي را ريشه ها
گرچه بيماران به او بد بين بود
گاهي تكفير ازنگاه عنعنات
گاهي منفوراز زبا ن دين بود
گه تعصب نام او با دشنه بست
گه وجودش برهمه ننگين بود
بال خواند دامن پر مهر او
هرکه راچشم حقيقت بين بود
حمل بارمعني انسانيت
روي بازوي خرد سنگين بود
عشق حمال امانت هاي دوست
جان فشاني برهدف تمرين بود

 مانديم!
با اين غناي منبع ما بــــــي سواد مانديم
با اين غناي فرهنگ بـــي اجتهاد مانديم
دربرهه ي تمدن باجـــهل دون غنوديم
دنياست درتحرك مــــــــا درستاد مانديم
حلال مشكل ما نــــيروي اعتـــماد است
 برهمديگر زچـــه ما بـــي اعتماد مانديم
قانون آســـــــماني منع فـــساد كردي
ماپيروان قانـــون غـــــرق فساد مانديم
ازدردجـــــــهل نالم ، گربشنوي فغانم
درعصرعلم ودانش مابي سـوادمــانديم
ذي مان وذي جمال اند اكرام جــمله اما
با اهل فضل وحكمت مادرعـــناد مانديم
انسانيت جوان شد درشـرق و غرب اما
درسرزمين افغان مـــــا درمهاد مانديم
بخشيش وبذل وجود انـــد اشعار آدمیت
با مكتبي كه جوداست ما بي جواد مانديم
درمجمع جوانها گــو اين سخن ( تولا )
 ازچيست اي جـــوانان درانجماد مانديم؟

خودی
اگر پرسی چرا انسان پـــرســـــتم
خودی را عشق او داده بـــــدستــم
دیــــانت بهتر از انــسانیت نیسـت
زقـــید دین ومعــبود او رســــــتم
بگردن سیـــــــــنه ریــز آدمــیت
زپا زنجیر مذهب را شــــــکـسـتم
شراب وباده ومی نیـست درکـار
 ز اسرار درون خــــــویش مستم
بریدن ازخـــــــودی بیهودگـی را
بود علت اگــــــر مهجور و پستـم
 خداوهشت وشش فریاد رس نـــه
کمر بی خود اگر صد بار بســـتم
خدا با ساعـــیان رمــیار بــــــودند
زخود بیگانــه رزق گرگ مستم
خودم گم کرده رفتم سوی مـعبد
بنیروی خودی زان ورطه جستم

ازچيست؟
اين جنگ وجدل از چيست ماجــمله مسلما نيم
باشيم زهرقومـــــي , از كشــور , افغانيم
گرازبك وهـــــــزاره گـرتا جیـــك وگرپشتون
هريك گل زيــــــــباي، اين ميـــــهن و بستا نيم
اجناس اجانب رابـــازار فـــــروشـــيم مـــــا
ازصنعت وفن مختل برآنهـــمه محتـــا جــــيم
قرآن خدا باشد حـــــــلال هـــــــمه مشكل
 قانون الــــــهي را افسوس نمــــــي دانـــيم
 بدبخــــتي مطلق راجـــــــــوئيم اگـر ، علت
درامرحكومت ما بس بي ســــــر وسا مـــانيم
داني تــــو( تولا ) گـــــــــــر دارد علل ِ ديگر
ازمدرســـه ومـــكتب مــــاجمـــــله گريـزانيم

كوه ليلي
كـــــــوه ليلي لانــه ي شاهين من

 معشوق من معــــبد و برزين من
ليلي ام پرورده ي دامــان تــوست
 كــوره راهت مذهب من دين من
 وارث مجنون منم ليلي كجـاست؟
راه و رسم عـــــــــاشـقي آئين من
 نقش پاي ليلي ام دركوچـــــه ها
 راز گــــويد با دل غمــــگين من
 شاخه ي تاكت خــــراشيد آسمان
راه شيري روشن از پـروين من
كــودك گهواره ات گـويد بخواب
پاسـداري از وطن تمـــرين من
 لحظه ي صبر وقـرارش نيســتي
 تا درآغوش تو آيد پيكرسنگين من
ميپرستم خــــاك وسنگ اين دمن
 گرچــــــه شـيادان كند نفرين من

قدمهای
گرامی مقدم تان خیر مــــــقدم ای محـــّبان وطن
 نکته ي این رمزدانــــد قلب نـــالان وطن
 چشم درراه توای فــــریادرس، فریادرس
 اشک حسرت تابکی ریزدعـزیزان وطن
 گررضای خالق وخلق خـــدا آری بدست
 لاله روید درکــــویرودربـــــیابان وطن
 ازتعصب های منـفی عـقل ودل آزاد کن
مرهــــمی بگزار براین قلب نالان وطن
آن خیانت های حکام گذشته عبرت است
برتمام ملت ودولت مــــــــــردان وطن
خدمت توصفحه ي ، تـاریخ میــدارد بیاد
ثبت گـــــرددزرّه زرّه روی دیوان وطن

صلح
صلح دست آموز مـادررنگ دامـان وطن
مــصدر رشد وتكامــــل برجـــوانان وطن
 ازفـــــراق صلح ريزم اشك خـونينم بخاك
 تا نهال صــــلح رويـــد دربيابان وطــــن
 چادرشبگون جنگ ازكشورم بربست رخت
 جترصلح وعــدل بينم بال مـــرغان وطن
ساقيا سرپوش ساغر بركف جــــامت بنه
ازشراب صلح بينم مست خــــوبان وطن
كي پسندي درغبارجهل ودرهجران صلح
چونكه دادي برمن وما شيره ي جـان وطن
پاك كن با گوشه هاي چادرت رخسار من
يا به سيل اشك برشو خــون چشمان وطن
 مرهم زخــم جــگر در آتش نمرود نيست
 پاد زهر از صلح بــايد روح نالان وطن

 درسوگ
 شمع آسمان تيره شد از رفتن هـــــــم نالــۀ من
برتنش كرده ســـــــيا ازغــــم افــسانـۀ من
 چشمها چشمه خون گريه دل گشـــتـه فزون
 ازغمت گشته سيا كعبه وبت خـــــــانۀ من
 قا مت لاله نگون ميچكد ازبرگ اوخــــــون
 آسمان گشته كنون تيره وهم نــــــالــۀ من
شـــاهد قتل وخشونت توي اي رهــروعشق
 درجهان شاعر نـــادره وفــــرزانــــۀ مـن
كيست درآتش غمــهاي تــــوآهــــــــي نكشد
يانگويد كــه تــــــــــوي گوهر يكدانـۀ من
 اشك مـــاتم بـــــه تنش رخت سيا پيــراهنش
شمع محفل كه نسوزد پر پروانــــــــــۀ من
درگلوي اُدبا خـــون جــــگر خـــــورده گره
تاسفر كردي تواي ساقي مي خانــــــۀ من
درك گوهـــــر نـكند آنــــكه بــــدريا نـــرود
 دل پرخون تـــــــو دانــد دل ديـــــوانۀ من
كوكب طالع وبخت تـــو( تولا) ست نــگون
پشت برشهد جهان روسوي غم كـردۀ من

خون زن
درفضای مهر رقــصد قطره های خون زن
درزمین عشق روید لاله های های خون زن
کرده بود دیو سیا پنهان بـــه طول قــرن ها
زیر اشغال جهالت چهره های خـــــــون زن
در درون خــانه پنهان چهره ي معــصوم او
 لانه های دیو سوزد شــعله های خــــون زن
 قلب کشور مــیوه ي انــــدیشه را بــازار شد
 بارور گـردیده اینک شـاخه هـای خون زن
 دامن پرمهر او گــهواره ي انـدیشه هــاست
 مینوازد هـــــر یتـیـمی بوسه هـای خون زن
بستر صلح وقـــــلم با این فـضای مشک بو
 بروطن اهداست اکنون هدیه هـــای خون زن
برسرنعش وطن چــشمان خــــــــونین داشتی
شاد سازد قلب مغموم خــــنده هـای خون زن
گربدور شمع محفل ســــوخت آن پروانه ها
ازخشونت بسته شد پرونــــده های خـون زن

تعصب
درخلقت زخاک گنده انسان آفــــــــــریدی
 لجن را ماه تـــــــا بـــــان آفریدی
زابر تیره بــــــــــاران معــــــطر
 زمین را مهد حـــیوان آفـــــــریدی
به حیرت رفته ام زین خلــقت تو
 رهی در دل زچشـــمان آفــــریدی
 تعصب یافــــــــتم درخـلـــــقت تو
کره ولاله رویــــــــان آفـــــریدی
اگرچه ناروا خـــــــواندی ستم را

بکشتن نسل حیــــــــــوان آفریدی
برای بـــــــردن دلـــــهای مغموم
قد موزون خـــــــــوبان آفـــریدی
 اگردیدار مهرویان خــــــطا ئیست
به جنت ازچــه حوران آفـــــریدی
 توخود گفتی که رحمــان و رحیمم
پچرا آن جــای سوزان آفریــــــدی

جنگ نژاد
درسرزمین افـــــغان جـنگ نــژاد تاکی
کشتارهم وطن را دانـــــیم جــــهاد تـاکی
باشد فساد فی الارض کشتـار نوعیت گر
ای ملت مسلمان غــرق فـساد تـــاکــــی
درمکتب عـــــــدالت فــــــرق نـژاد نبود
 باشد نـژادبــرتــر در اعتــقـا د تاکــــی
 قرآن بسوی وحدت مــارا نـــموده دعوت
 ای پیروان قرآن بــی اتـــحـاد تـــاکـــی
شمع محبت امــروز دربیـــن مــا نسوزد
 درظلمت عداوت کین وعـــناد تـــاکــــی
ای نسل پاک افغان برکشــورم توئ جان
ازخواب ناز برخـــیز در انـجــماد تا کی
 برباد رفت عزت روزی که رفت وحدت
 اندیـــــشه درجــان کن فکر مــعاد تاکی
راه نجات ملت جـــز اتــــــحاد نــــبود
 درخواب ناز بیـــنی راه نــــجات تـاکــی
 درکرسی ها نــــــبود بربـی سواد راهی
داری امید چـــــوکی ای بــی سواد تاکی
 درایام جنگهای داخلی سروده شد

 زنده دل
چون گرفـــتم از رُخ دل , بر نقاب
سرزد انـــــــــدر کشور آن آفتاب
 کشور دل تن هــــــــمی باشد مدام
میدهد دل انـــــدر این کشور نظام مخزن اسرار این کشور دل است
عقل ما را مرشد و رهبر دل است
گربمیرد دل شــــــود تن بی نظام
همچومأمومــی که گردد بی امام
مرده دل افسرده سازد انـــــــجمن
چون خـزان آید بگلزار و چمـــــن
زنده دل مـــــــانند فصل نو بـهار
زنده سازد انجمن ها , بــار بـار
از صدای بلبلان زنـــــــــــده دل
مست گردد زره هـــــای آب وگِل
گر بمیرد دل زانـــــــــــواع شجر
خشک گشته بــعــد گردد بــــی ثمر
تاتوانی دل در ایــــن تن زنده دار
تا نبینی فصل دیــــــــگر جز بهار

تکریم مـــــــــرگ
ازروح حسین آمـوز درس فـــــن آزادی
باخون گـــلوزیبد, بــــگزیـــــدن آزادی
مردن به شرف عزت کززنـد گی باذلت
هریوغ ستم ننگ است درگــردن آزادی
تن دادن ذلت ها تازنده بمـانــــــــیم ، ما
درمکتب اوعاراست این زیـستن آزادی
 تجدید حیات دین باخون اوشــد ممــکین
گفتاکه بمن عید است این مــردن آزادی
باخون گلو کـــوبـید برپیــــکر استـــبداد
رئوس ظلوم بشکست کــــوبیدن آزادی
رفتن شهدا یکسر, هــــم پیر وهـــم رهبر
پیغام رسان باقیست آن یـک زن آزادی
اوزینب مظلومه از غم جـــــگرش پاره
بردوش علی وارش پـــــروردن آزادی